Ege'nin Otları ve Faydaları

Ege Bölgesi'nde En Çok Tüketilen Otlar

Ege Bölgesi'nde en çok turp otu, arapsaçı, şevketi bostan, radika (karahindiba), kuşkonmaz, cibez, deniz börülcesi en çok tüketilen otlar arasında yer alıyor.

Kilo Vermeye Yardımcı ve Antioksidan Etkisiyle Bilinen Cibez Otu

Cibez otu bağırsakları çalıştırır, sindirimi kolaylaştırır. Diyetlerde uzun süre tokluk hissi vermesi, vitamin, mineral desteği ve idrar söktürücü özelliğinden dolayı tercih edilir.

Hazırlık aşamasında otların vitamininin kaybolmaması için nelere dikkat etmek gerekir?

En hassas nokta pişirme süresi; otlar çok kaynatıldığında vitaminlerini kaybediyor. Mümkün olduğunca doğranmadan bütün olarak yıkanmalı, keserken elle doğranmalı ya da tahta bıçaklar kullanılmalı.

B ve C vitaminleri içeren ve kalsiyum açısından çok zengin olan turp otu bağırsaklara ve karaciğere iyi gelmektedir. İçerdiği uçucu yağlardan dolayı canlandırıcı, sakinleştirici ve ağrı dindirici özelliklere sahiptir. Turp otunu hamilelikte ve emzirme dönemlerinde tüketmeden önce doktora danışılması gerekir. Doktorlar safra taşı olan kişilere turp otunu önermemektedir. Sindirim sistemini tahriş etmemesi için aşırı tüketimden kaçınılmalıdır. Turp otunu kaynatıp salata yaparak tüketebilirsiniz. 

Rezene, malatura, sıra otu olarak da bilinen yoğun anason kokulu arapsaçı otu idrar ve sindirim yolları sorunlarını gidermesinin yanı sıra soğuk algınlığına ve öksürüğe iyi gelir. Emziren annelerin süt kalitesinin yanında miktarına da arapsaçının önemli derecede faydası bulunmaktadır. Ayrıca kronik hale gelen vücut ağrılarında ve kramplarında arapsaçı otunun ağrı kesici ve tedavi edici özelliği bulunmaktadır. Arapsaçı otunu farklı şekillerde tüketebilirsiniz; köklerini doğrayarak turşu haline getirebilir, yapraklarını kurutarak çay elde edebilir, sebze kavurması yapabilir veya salatalarınızın içine ekleyebilirsiniz. 

Şevketi bostan otu vitamin ve mineral bakımından zengindir. Gövdesi beyaz etli, kanatlı ve dikensi bir yapıya sahiptir. Hazmı kolaylaştırır, bağırsakları çalıştırır, idrar söktürücüdür. Solunum rahatsızlıkları ve çeşitli karaciğer hastalıklarında şifa niyetine kullanılır. Ayrıca baş ağrısı tedavisinde sıkça başvurulan alternatif tıp yöntemleri arasında yer almaktadır. Aralık ayından itibaren nisan ve mayıs sonuna kadar yetişen şevketi bostan otunu yemeklerinize ekleyerek tüketebilirsiniz. 

Tırtıklı yapraklı, koparıldığında sütü çıkan bir bitkidir. Besleyici değeri yüksek bir ot olan radika vücuda güç ve zindelik verir. Pankreas üzerine olumlu etkisi vardır ve böbreklerin çalışmasında aktif rol oynar. Göğsü yumuşatır ve öksürüğü keser. İdrar söktürücü özelliği bulunur. Kan temizleyici etkisi sayesinde, romatizma ve gut hastalıklarında da yardımcı olabilir. Radikayı salatalarınıza ekleyerek tüketebilirsiniz.

Karaciğer için yararlı olup A, C, B1 ve B2 vitaminlerini barındırır. Egzama gibi cilt hastalıklarına karşı kullanılır. Böbrekleri çalıştırıcı özelliği vardır. Vücutta oluşan iltihap ile mücadele eder. Kalp krizi riskini azaltır, kalbin dostudur. Kolesterolün düşürülmesine yardımcı olur. Mart veya nisan ayından haziran ayına kadar bulabileceğiniz kuşkonmazı haşlayarak veya pişirerek tüketebililir, yemeklerinize ekleyebilir ya da çiğ olarak yiyebilirsiniz.

Lahana familyasından tadı tatlımsı, hafif baharatlı bir bitkidir. Yoğun C vitamini içeren cibes otu iştah açar, bağırsakları çalıştırarak sindirimi kolaylaştırır. Cildi güzelleştirir, canlılık ve dirilik kazandırır. Zayıflama diyetlerinde uzun süre tokluk hissi vermesi, vitamin, mineral desteği ve idrar söktürücü özelliğinden dolayı tercih edilir. Aşırı tüketimi su kaybına ve halsizliğe yol açabileceğinden kaçınılması gerekir. İlkbaharda bulunabilen ve balık sofralarının vazgeçilmezi olan cibes otunu, çiğ olarak tüketebilir, haşlayarak salata yapabilir veya yemeklerinize ekleyebilirsiniz. 

Soydum, iyot, magnezyum, demir, A, B12, C vitaminleri ve lif bakımından oldukça zengin olan deniz börülcesi iyi bir idrar sökücü ve ödem atıcı olduğu için zayıflamak için kullanılmaktadır. Trioid hormonu dengesizliğini giderme özelliği vardır. Obezite tedavisi ve zayıflama haricinde içerdiği yüksek oranda C vitamini nedeniyle bağışıklığı güçlendirmek için de tüketilmektedir. İçermiş olduğu pek çok mineral sayesinde vücuttaki tuz oranının dengede kalmasına yardımcı olmaktadır. İlkbahar ve yaz mevsiminin başında tüketilen deniz börülcesini haşlayarak salata yapabilirsiniz. 

Şekil olarak turp otuna benzeyen hardal otu tatlı hardal ya da ak hardal olarak da bilinir. Bronşit ve zatürre gibi hastalıklarda olumlu etkileri vardır. Üst solunum yollarının yanı sıra sindirim için de faydalıdır. İçeriğinde potasyum, magnezyum, kalsiyum ve fosfor gibi faydalı mineraller barındıran hardal otu kan yapıcı özelliğiyle de bilinmektedir. Hardal otu ve tohumunun sürekli ve yüksek dozda kullanımı vücut sağlığı için zararlı olduğundan, alerji, akciğer ve karaciğer hasarına yol açabileceğinden düşük miktarda kullanılmalıdır. Kalp, tansiyon, şeker ve kanser gibi kronik hastalığı olan kişiler kullanmadan önce doktora danışmalıdır. 

Halk arasında stifno, bambul, bambıl, köpek üzümü ya da it üzümü olarak da bilinen istifno yüksek oranda protein, kalsiyum, demir ve vitamin barındırır. Yaz aylarında bulunabilen istifnoyu salatalarınıza veya zeytinyağlı yemeklerinize ekleyerek tüketebilirsiniz. 

Kazıyak, gazyak, karakazıyak ve deli maydanoza olarak da bilinen kazayağı antiseptik ve fosfor bakımından oldukça zengindir. Antibakteriyel özelliği sayesinde bakteri kaynaklı birçok hastalığa karşı vücudu korur. Mide sağlığının yanı sıra tüm sindirim sistemi için faydalıdır. Aralık ayından mayıs ayına kadar bulunabilen kazayağı otunu çiğ olarak tüketebilir, salatalara veya yemeklere ekleyebilirsiniz.

Gelincik otu astım, bronşit ve boğmaca gibi solunum sistemi rahatsızlıklarında kullanımı çok yaygındır. Solunum sisteminin yanı sıra bağışıklık sistemini güçlendirmesi, kan dolaşımını ve sindirimi iyileştirmesi bilinen faydaları arasındadır. İçerdiği opiat alkaloitler nedeniyle anksiyetenin neden olduğu huzursuzluk, uykusuzluk, endişe ve diğer psikolojik rahatsızlıkların tedavisine yardımcı olur. Gelincik otunu çay olarak hazırlayabilir, alt yapraklarını yemeklere ve salatalara katarak tüketebilir, kırmızı yapraklarından reçel yapabilirsiniz. 

Zambakgiller familyasından körmen otu Türkiye’nin pek çok yerinde yetişir. Doğada kendiliğinden yetişen, köremen, yabani pırasa, yaban sarımsağı, çiriş, sarızambak ve kır soğanı olarak da bilinen oldukça lezzetli bir ottur. Antibiyotik etkisi olan bitkinin birçok hastalığa iyi geldiği bilinmektedir. Yemeklere katarak veya çay yaparak tüketebilirsiniz. Saçkıran, egzama gibi cilt hastalıkları ve böcek sokmalarında haricen de kullanılabilir.

Helvacık otu, sütlüce, çoban düdüğü ve sütlü diken olarak da bilinen, yapraklı dikenli bir bitkidir. Antioksidan barındıran bitkinin terletici özelliği vardır. Boğaz ağrısına iyi gelir. Kış aylarında sebze olarak tüketilebilecek olgunluğa erişen eşek helvası otunu çiğ halde yiyebilir veya zeytinyağlı yemeklerinize ekleyebilirsiniz. 

Halk arasında develik ya da gömeç olarak da bilinen, leylak ya da pembe renkli çiçekleriyle insanın gözünü, güzel salata ve yemekleriyle karnını doyurur. Üst solunum yolları hastalıklarına, öksürük ve bronşit tedavisinde yardımcı olarak tüketilebilir. Yaprakları kurutularak elde edilen bitki çayı ise alerji ve kaşıntıya iyi gelir. Yüksek oranda protein içeren bitkinin yapraklarını ıspanak gibi kavurarak, yemeklerinize katarak tüketebilirsiniz. 

Halk arasında ak pazı ve yalancı ıspanak olarak da bilinen sirken otu A, B, C vitaminleri, protein, kalsiyum, potasyum ve demir açısından oldukça zengindir. Sindirim sistemine faydalı etkileri olan bitkinin romatizma ağrılarına iyi geldiği de bilinmektedir. Nisan ile ağustos ayları arasında tüketilebilecek olgunluğa erişen sirken otunu ıspanak yemeği gibi hazırlayabilir veya bitki çayı olarak tüketebilirsiniz.

Kara kekik ya da dağ kekiği olarak da bilinen zahter, yüksek oranda A vitamini ve potasyum barındırır. İçerdiği vitamin ve minerallerin yanı sıra lifli yapısıyla bağışıklığı güçlendirir. Bitki çayı olarak tüketildiğinde öksürüğe ve soğuk algınlığına iyi geldiği bilinmektedir. Hamilelik döneminde doktora danışılmadan tüketilmemesi tavsiye edilmektedir. Guatr hastalığı olanların da doktora danışmadan tüketmesi önerilmemektedir.