İhtiyaç Haritası ile Yardımlaşma Artık Daha Kolay

İhtiyaç Haritası, kent temelinde ihtiyaçların sistematik bir şekilde öğrenilmesi, harita tabanlı olarak toplanması ve bu ihtiyaçların gerekli kurum veya kişiler tarafından karşılanmasının kolaylaştırılması için kurulmuş bir sistem. Mert Fırat'ın da kurucusu olduğu bu projenin arkasında koskocaman bir ekip çalışıyor. Proje fikri nasıl ortaya çıktı, proje nasıl hayata geçti, ihtiyaçlar nasıl belirleniyor ve sahipleriyle buluşuyor İhtiyaç Haritası kurucularından Dr. Ali Ercan Özgür anlatıyor, keyifli okumalar.

_{Kaynak: İhtiyaç Haritası}

_{Görselde bir sahne önünde İhtiyaç Haritası ekibinin topluca fotoğrafı vardır.}

İhtiyaç Haritası nedir? 

İhtiyaç Haritası, farklı konulardaki ihtiyaçların ihtiyaç sahipleri ile ihtiyacı karşılamak isteyen kişiler ve kurumların harita tabanlı online bir platform üzerinde buluştuğu sosyal bir platform kooperatifidir. İlk olarak 7 Ekim 2015’te UNDP’nin (Euroasia and CIS Bölgesel Ofisi) İstanbul’da düzenlediği Sosyal Fayda Zirvesi’nde duyuruldu. Ancak öncesinde çalışmanın fikir geliştirme, yazılım, içerik kısımları ile ilgili iki yıl boyunca planlama yapıldı. Kurucuları Mert Fırat, Ali Ercan Özgür, Elif Kalan, Güler Altınsoy, Gujan Şen, Hazal Dut ve İlksen Başarır. Mahalleyi, belki de son yıllarda unuttuğumuz değerlerden biri olan imeceyi tekrar hayata geçirmeyi amaçlayan içinde hiçbir şekilde paranın geçmediği online bir imece sistemi olarak kuruldu. Sistemin çıkış noktasını “İnternetin yarattığı etkileşimli alanı sosyal faydaya nasıl entegre edebiliriz?”, “Yaşadığımız kentin sorunlarına o kentte bulunanlar olarak ne gibi çözümler geliştirebiliriz?”, “İhtiyaç, destek ve gönüllülerin görünür kılındığı bir sistem yaratma.” gibi bakış açıları oluşturuyor. Sistem üzerinde sadece ayni destek yapılabiliyor. 

Siteyi ilk açtığımızda haritalama sistemi karşımıza çıkıyor ve İhtiyaç Ekle, Destek Ekle diye iki bölüm var. İhtiyaç ekle kısmına eklenen ihtiyaçların ve yanında yer alan hikayelerin doğruluğunu nasıl bilebiliyorsunuz? 

Aslında doğrulama süreci sistemin kendi içerisinde barındırdığı bir konu. www.ihtiyacharitasi.org'da yapabileceğiniz üç durum söz konusu. Birincisi ihtiyaç girebilir, ikincisi destek olabilir ve son olarak da gönüllü olarak faaliyetlerimize destek verebilirsiniz. Yapılan tüm işlemler için, takibinin daha iyi yapılabilmesi ve doğrulamasının hızlı bir şekilde sağlanabilmesi adına üyelik işlemi yapılıyor. İhtiyaç kaydı oluşturabilmek için sitede yer alan ihtiyaç ekle kısmındaki formun eksiksiz ve ihtiyacın miktarına yönelik detaylandırılarak doldurulması gerekiyor. Form doldurulduktan sonra editör onaylama süreci başlatılıyor. Formda yazılan bilgiler misyon ve vizyonumuz doğrultusunda incelenip, doğrulaması yapıldıktan sonra herkesin görebileceği şekliyle sitede yerini alıyor. İhtiyaç ve desteğin gerçekliği kısmında ekip gerekli görürse doğrulama yapabilmek için gönüllerden, muhtarlardan ve belediyelerden destek alabilmektedir. 

Destek olmak isteyen kişiler hangi alanlarda destek olabiliyorlar? Maddi, gönüllü gibi ayrımları görüyorum, biraz açabilir misiniz? 

Destek katılımına istinaden sistem üzerinde izlenebilecek iki yol söz konusu. Bunlardan birincisi destekçiler, www.ihtiyacharitasi.org linkinde ana sayfada haritanın hemen üzerinde yer alan anahtar kelimeler kısmına destek olmak istediği destekle ilgili kelimeler yazarak bu gibi ihtiyaç girmiş ihtiyaç sahiplerinin ilanını listeleyebilir. Listelenen ihtiyaç ilanlarından herhangi birini/birkaç tanesini seçip içerisinde yer alan “Destek Ol” butonu ile ilerleyebilir. İşlem yapıldıktan sonraki süreçte gerçek ihtiyaç sahiplerine ihtiyacı olan kadar desteğin ulaşması adına buluşma süreci koordinasyonu otomatik e-mail ile ekibimiz takibinde sırasıyla gerçekleştiriliyor. Eğer destekçinin, desteğine yönelik bir ihtiyaç ilanı yoksa aynı sayfa üzerinde “Destek Ekle” bölümünden destek ilanı oluşturabiliyor. İhtiyaç Haritası üzerinde kişi ve kurumlar arası para akışı olmadığı için burada en önem verdiğimiz nokta doğru miktarda desteğin, gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşmasıdır. Aslında ayni ihtiyaçlar hayallerle sınırlı. Kimi zaman bir köpeğin aç kalmaması ve tedavi sürecini iyi bir şekilde geçirebilmesi için mama, kimi zaman Karadeniz’de bir köy okulunda nota sesleri yükselsin diye piyano, kimi zaman otizmli çocukların olduğu okulların, ailelerin bilinçlenmesi için eğitim kit kitapçıklar, kimi zaman da tiyatroya hiç gitmemiş çocukların oraya ulaşmasını sağlayan servis aracı veya tiyatro bileti şeklinde olabiliyor. Kontrol edemediğimiz hiçbir alanda yer almayı tercih etmediğimiz için şu anda onaylamadığımız ihtiyaçlar sağlıkla ilgili ilanlar, kurumsal üyeler dışında talep edilen gıda ihtiyaçları ya da bireysel olarak oluşturulmuş özel derse yönelik ihtiyaç ve destek ilanları şeklinde. Sivil toplum kuruluşu bünyesinde talep edilen gıda veya gönüllü ihtiyaçlarını kurumların kendi kontrol ve denetleme mekanizması olduğu için aktif olarak yayına almaktayız. Ayrıca İhtiyaç Haritası’nın gönüllülükle ilgili çalışmalarına dahil olmak isteyen gönüllüleri de, [email protected]’a gönüllü olmak istediklerine dair bir mail atmaları yönünde yönlendiriyoruz. Gönüllüler, ekibimizden gönderilen gönüllü formunu doldurdukları takdirde İH gönüllü ailesinin bir parçası oluyorlar. 

Üye olunca, düzenli e-mail alımı mı gerçekleşiyor? Üye olmanın ayrıcalıkları nelerdir? 

Yola çıktığımız ilk günden bu yana hayalimizde yüzlerce çalışana değil teknolojinin yarattığı ortamı iyilik için harmanlayarak, dirsek temasıyla kişi ve kurumlarla birlikte güzel hikayelere ulaşmak vardı. Üyelik sisteminin en güzel yanı bugün kalpten kalbe değen binlerce hikayenin ve bu platformun devamlılığını sağlayan yaklaşık 66 binin üzerinde üyemizin hayalimizi sahiplenip birlikte yol almasıdır. Aradaki o sıcaklığı hiç kaybetmemek için tabii ki ihtiyaçların ve desteklerin doğrulanma sürecinde, etkinliklerimizi, o ayki buluşan ihtiyaç ve destek hikayelerini, aylık olarak gönderdiğimiz bültenleri de sistemimizde kayıtlı olan üyelerimizle paylaşmaktayız. Bizim için İhtiyaç Haritası bir platform ve üye ilişkisi değil, kilometreleri aşan, şehirden şehire, ülkeden ülkeye bir paylaşım köprüsünün kurulduğu, kalpten kalbe değen hikayeleriyle, dil, din, ırk ayrımı gözetmeksizin kocaman bir aile demek. Bugün “başkasının derdiyle dertlenebilen, empati yapabilen” dünyanın dört bir yanından gönüllülerimiz gerek fiziksel gerekse ayni olarak çevresini harekete geçirerek kocaman bir iyilik hareketi başlatmamıza destek olmuşlardır. Bugün bu hikayede aile olmamızın önemi çok büyük! 

Sadece aynı lokasyonda olan kişiler birbirlerine yardım etmiyorlar değil mi? 

Dijital bir platform olmamızın olumlu etkisiyle İhtiyaç Haritası herkesin erişimine açık bir platformdur. Bu anlamda aynı şehirlerdeki kişi ve kurumlarda farklı şehirlerdeki kişi ve kurumlarda birbirine destek olabilmektedir. Kurulduğumuzdan bu yana haritada gördüğümüz hikayelerden bir tanesi de hemşehrilik. Destekçiler çoğunlukla memleketlerine yönelik ihtiyaçları belirleyip, bu noktada desteğini sağlayabiliyor. İstanbul’dan İzmir’e, Sivas’tan Van’a, Bursa’dan Gaziantep’e bir ihtiyaç ve destek buluşma hikayesi görmemiz çok olağan bir durum. 

_{Kaynak: İhtiyaç Haritası}

_{Görselde bir sahne önünde İhtiyaç Haritası ekibinin topluca fotoğrafı vardır.}

Mert Fırat’ın projeye dahil olması nasıl oldu? 
Mert Fırat sosyal sorumluluk alanında halihazırda birçok faaliyet yürütüyormuş. Onun da aklında hep bu çalışmaların hepsini bir yerde toplasak, bütün ihtiyaçları bir merkezden giderebilsek fikri varmış. Bizim de aklımızda bu fikri hayata geçirmek varken güçlerimizi birleştirdik. 

Ünlü ve güvenilir bir isimle çalışmanın projeye katkıları nasıl oldu? 

Mert Fırat, İhtiyaç Haritası’nın başından beri bu konuda fikir yürüten, projeler geliştiren, sosyal fayda odaklı bir sanatçı. Dolayısıyla bu anlamda tüm kurucuların bir araya gelmesi aslında “Sosyal Fayda” temelinde gerçekleşiyor. Hepimizin bir sivil toplum geçmişi olması sebebiyle konulara odaklanmamız hep bu temelde gerçekleşiyor. Aynı hayalde, ortak paydada buluştuğumuz yol arkadaşlarımız olduğu için herkesin katkısının çok büyük olduğunu düşünüyoruz. 

İhtiyaçlar sadece ürün odaklı mı oluyor?  

İhtiyaçlar sadece ayni değil. Yerelde herhangi bir gönüllüsü bulunmayan sivil toplum kuruluşları ya da okulunda etkinlik yapılmasını isteyen bir öğretmen gönüllü ihtiyacı oluşturabilmektedir. Gönüllüler de ilanı incelenip uygunluk durumuna göre destek olabilmektedir. Ya da bir okulun sinema, tiyatro, akvaryum gezisi için bilet ihtiyacı da yine gördüğümüz ihtiyaç ilanları arasında karşımıza çıkıyor. Daha önce de söylediğimiz gibi ayni olsa bile ihtiyaçlar hayallerle sınırlı ve herkese göre farklılık 
gösterebiliyor. 

Bünyenizde düzenlediğiniz etkinlikler oluyor mu? 

Çeşitli kurum, kuruluş ve gönüllülerimizin desteğiyle bünyemizde gerçekleştirdiğimiz etkinliklerimiz oluyor. Örneğin iki yıldır İH üniversite kulüplerimizi, şehir gönüllülerimizi ve iş birliği yaptığımız kurumları bir araya getirdiğimiz İhtiyaç Haritası zirvesini gerçekleştiriyoruz. Zirve 2019 yılında Ankara’da TED Üniversitesi ev sahipliğinde Abdullah Gül Üniversitesi iş birliğinde gerçekleştirilecek. Bunun dışında Ortak Değerler Hareketi kapsamında tüm gönüllülerimiz proje yönetim ekibinden moderasyon eğitimi alıp “Değer Elçisi” görevini üstlendiler. Bu kapsamda da her ay kendi illerinde kişi ve kurumlarla Değer Taşı oyununu oynayarak hiçbir ayrım gözetmeksizin bir arada sohbet edebilmenin ve en önemlisi değerlerine ilişkin bir öze dönüş, sorgulama hikayesinin başlamasına kıvılcım oluyorlar. Bunun dışında gönüllülerimize ilişkin buluşmalar, gönüllü eğitim müfredatımız kapsamında haklarla ilgili çeşitli eğitimler gerçekleştirmekteyiz. 

_{Kaynak: İhtiyaç Haritası}

_{Görselde ihtiyaç haritası yer almaktadır.}

Öncelikli ihtiyaç gibi bir durum söz konusu mu? 

Bizim için “Her insan değerlidir ve herkesin bu sistem içerisinde yapabileceği bir şeyler vardır”. Dolayısıyla bu anlamda öncelikli ihtiyaç kavramı herkese göre değişebilmekle birlikte eşitlikçi bakış açımızdan dolayı bu şekilde bir sınırlandırma yapmamaktayız. 

Proje kurucularının bir araya gelmesi nasıl gerçekleşti? 
İhtiyaç Haritası’nı Mert Fırat, Güler Altınsoy, Elif Kalan, Gujan Şen, İlksen Başarır ve Hazal Dut ile birlikte kurduk. Güler Altınsoy ve ben uzun yıllardır gönüllülük alanında çalışmalar yürütüyorduk. Diğer yandan ben harita bazlı çalışmalar yapıyordum ve Mert Fırat da yürüttüğü sosyal sorumluluk faaliyetlerini nasıl daha sürdürülebilir kılarım ve nasıl Türkiye’nin her yerine yetişebilirim derken aklında ihtiyaç listesi fikri geliyor ve birlikte bir şeyler yapabiliriz diyoruz. Yani hepimizin aklımızdaki fikirleri artık gerçekleştirelim dediğimiz noktada hayat bizi bir araya getirdi. 

Katkıda bulunmak isteyen şirketler sizin için neler yapabilirler? 

İhtiyaç Haritası olarak sosyal faydaya hitap eden bireyler, tüm kurum ve kuruluşlarla dirsek temasında olmayı önemsiyoruz. Bu sebeple şüphesiz en büyük destekçilerimiz dünyanın her yerinden bizi yalnız bırakmayan gönüllülerimiz. Aynı zamanda sürdürülebilirliğimize katkı sağlayan bireysel ve kurumsal destekçilerimiz olabiliyor. Bireysel destekçilerimiz koşu kampanyalarındaki bağışlarıyla, kurumsal destekçilerimizde kimi zaman sponsorluklarıyla kimi zaman da belirli bir bütçe dahilinde geliştirdiğimiz projeleriyle bizi destekliyorlar. İhtiyaç Haritası, büyük bir gönüllülüğün, özverinin ve dayanışmanın vücut bulmuş hali. Tıpkı sistemdeki gibi hikayenin başlangıcı, ekibin kendisi de bu duyguları barındırıp dünyaya uzanan hayallerimizi bir bir gerçekleştirmemizi sağlıyor. Emek ve katkı koyan, yüreğinde bizden bir yer bulup yol arkadaşımız olan, gülümseten herkese çok teşekkür ederiz.