05 Haz 2020
Kardelen Uysal

Irkçılıkla İlgili Sarsıcı Film ve Belgeseller

Irkçılık, ötekileştirme, ayrımcılık hala dünyanın en büyük sorunlarından biri. Sinema, ırkçılık ve ayrımcılığın karanlık yüzüyle karşılaşmış insanların, toplumların hikayeleriyle dolu. Sizler için derlediğimiz filmlerde hem ırkçılığın tarihine şahit olacaksınız hem de bu konuda savaşan liderlerin ilham verici öykülerini öğreneceksiniz. Ten renginin, ırkın, sosyal statünün, cinsel yönelimlerin ve cinsiyetlerin eşitliğin önünde engel olmadığını anlayacağımız bir kainat dileriz. İyi seyirler.

Hidden Figures (2016)

Biyografi, Drama, Tarih · 2sa 7dk

Theodore Melfi’nin yönettiği Hidden Figures, Margot Lee Shettery’nin aynı isimli romanından sinemaya uyarlandı. NASA’da çalışan Katherine Johnson, Dorothy Vaughan ve Mary Jackson’ın gerçek hikayesini anlatan film 1961 yılında geçiyor. ABD ve Sovyetler Birliği’nin uzay ve uzay bilimlerindeki rekabetini anlatan film, arka planında siyah-beyaz eşitsizliğine ve kadın-erkek ayrımına yer veriyor. Taraji P. Henson, Octavia Spencer, Janelle Monáe’nin başrollerinde olduğu Hidden Figures, üç zeki bilim kadının mücadelesine de yer veriyor.

Sounder (1972)

Drama, Aile, Klasik · 1sa 45dk

Martin Ritt’in yönetmen koltuğunda oturduğu filmin başrollerinde Cicely Tyson, Paul Winfield ve Kevin Hooks  yer alıyor. William Armstrong’un romanından uyarlanan Sounder, Büyük Buhran döneminde ayakta kalmaya çalışan siyahi bir ailenin hikayesini anlatıyor. Baba Nathan Lee Morgan işlediği suç yüzünden hapse gönderilir. 11 yaşındaki oğlu ise babasını ziyaret etmek için yolculuğa çıkar. Yolculuk, çocuk için aynı zamanda bir büyüme hikayesi olacaktır. Film Oscar ve Bafa gibi pek çok saygın ödüle aday gösterildi.

The Great Debaters (2007)

Biyografi, Drama · 2sa 6dk

Denzel Washington’ın yönettiği filmde yine kendisi de oynuyor. Forest Whitaker, Kimberly Elise ise başrolleri paylaşan oyunculardan. 1930’lar Amerikasında, ayrımcı Jim Crow yasalarının geçerli olduğu bir dönemde geçen film, Wiley College'de profesör olan Melvin B. Tolson'un gerçek hikayesini anlatıyor. Siyahi öğrencilerin ağırlıkta eğitim gördüğü bir okulda mesleğini yapan Tolson öğrencilerin eğitim eşitliğinden faydalanmaları adına bir tartışma kulübü kurar. Tartışma grubu bir süre sonra Harvard’ın en büyük rakibi olur.

Hoop Dreams (1994)

Belgesel, Drama, Spor · 2sa 50dk

Steve James’in yönettiği belgeselde William Gates ve Arthur Agee’nin hikayelerine tanık oluyoruz. İki yoksul Afrika kökenli Amerikalı öğrenci, beyazların ağırlıkta olduğu bir okulda eğitim görmektedir. Basketbolda oldukça başarılı olan William ve Arthur’un hikayesi aracılığıyla sosyal sınıf, ırk, eğitim gibi konularda yaşanan eşitsizlikler mercek altına alınıyor.

 

The Color Purple (1985)

Drama  · 2sa 34dk

Steven Spielberg’ün yönettiği, Whoopi Goldberg, Danny Glover, Oprah Winfrey gibi isimlerin başrolde olduğu The Color Purple, güneyli siyahi bir kız olan Celie’in babası olarak bildiği bir adam tarafından hamile bırakılışını ve evlenmek üzere satılmasının trajik hikayesini anlatıyor. 1983 yılında Alice Walker’a Pulitzer Ödülü’nü kazandıran romandan uyarlanan The Color People, hem ten rengi hem de cinsiyeti yüzünden haksızlıklara uğrayan bir kadın üzerinden kadınlığın öyküsünü anlatıyor.

Dear Mandela (2012)

Belgesel · 1sa 34dk

Dara Kell ve Christopher Nizza tarafından yönetilen Dear Mandela, izleyicisine Güney Afrika’nın büyüleyici bir portresini sunuyor. Hükümet gecekondu mahallesini yok etmeye söz verdiğinde burada yaşayan üç genç taşınmayı reddeder. Belgesel, genç insanların siyasi değişimde oynayabilecekleri rolün etkisine odaklanırken hem yüksek mahkeme kurumlarına hem şehrin kıyısında kalmış yoksul mahallelerde yaşananlara şahit olmamızı sağlıyor.

Children of the Light (2014)

Belgesel, Tarih, Biyografi · 1sa 32 dk

Dawn Gifford Engle’nin yazıp yönettiği belgeselde Nelson Mandela, Desmond Tutu ve Naomi Tutu’yu görüyoruz. 1984 yılında Nobel Barış Ödülü’nü kazanan Anglikan Kilisesi’nin başpiskoposu Desmond Tutu, Güney Afrika Apartheid (ırk ayrımcılığı) rejiminin önde gelen karşıtlarındandı. Adalet ve ırksal uzlaşma mücadelesinde lider olan Tutu, son yılların yaşamış en büyük umut ikonlarından biri haline geldi.

American History X (1988)

Drama · 1sa 59dk

Tony Kaye’in yönettiği kült film haline gelmiş American History X’in oyuncu kadrosunda Edward Norton, Edward Furlong, Beverly D’Angelo yer alıyor. Irkçılık karşıtı filmler arasında önemli bir yere sahip American History X’in konusu şöyle: 1990’lı yıllarda Venice Beach’te yaşayan Derek, babasının ölümünün ardından neonazi olma konusunda büyük adımlar atar. Derek, arabasını çalmaya çalışan siyahi gençleri öldürdükten sonra hapse gönderilir ve burada düşüncelerini sorgulamaya başlar. Edward Norton’ın canlandırdığı karakterin yaşadıkları Frank Meeink isimli bir gencin yaşam öyküsünden esinlenilerek yazıldı.

The Help (2011)

Drama · 2sa 26dk

Kathryn Stockett’ın romanından uyarlanan The Help’in yönetmen koltuğunda Tate Taylor oturuyor. Filmin başrollerini Emma Stone, Viola Davis, Octavia Spencer paylaşıyor. 1960’lı yıllarda geçen The Help, gazeteci olmak isteyen genç bir kadının ve gizlice yazılan bir kitap etrafında onun siyahi kadınlarla başlayan dostluğunun hikayesini anlatıyor. Gazeteci olmak isteyen Eugenia Phelan, yaşıtları gibi evlenip çoluk çocuğa karışmak yerine evlerde yardımcı olarak çalışan kadınların seslerini duyurmaya karar verir. Film, dönemin ırkçılığının utanılası sert kurallarına da ışık tutuyor.

12 Years a Slave (2013)

Biyografi, Drama, Tarih  · 2sa 14dk

Steve McQueen’in yönettiği filmde başrolde Chiwetel Ejiofor, Michael Kenneth Williams, Michael Fassbende’yi görüyoruz. Solomon Northup’ın kendi hikayesini anlattığı romandan uyarlanan film tanınmış bir keman virtüözünün kaçırılarak köle olarak satılmasını ve verdiği özgürlük mücadelesini anlatıyor. Dünya tarihinde büyük bir utanç kaynağı olarak belleğimizde yer edinen köleliği tüm çarpıcılığıyla cesurca anlatan filmler arasında yer alıyor.

4 Little Girls (1997)

Belgesel, Tarih · 1sa 42dk

Spike Lee’nin yönettiği belgeselde Ossie Davis, Bill Cosby ve Walter Cronkite yer alıyor. Ku Klux Klan'ın bir Baptist kilisesine yerleştiği bombalar sonucu hayatını kaybeden dört Afro-Amerikalı kızın hikayesine odaklanan hikaye, sivil haklar hareketinin yaygınlaşmaya başlangıcı olan 1963 yılında yaşananları konu ediniyor. 

The Black Power Mixtape (2011)

Belgesel, Tarih · 1sa 40 dk

Göran Hugo Olsson’ın yazıp yönettiği, Angela Davis, Stokely Carmichael, Bobby Seale gibi isimleri gördüğümüz belgesel, Amerikan toplumundaki Kara Güç hareketinin evrimini inceleyen bir belgesel. İsveçli gazetecilerin ve film yapımcılarının gözünden kendi kaderini tayin edenlerin hareketine, Kara Güç’e bakıyoruz.

Jojo Rabit (2019)

Komedi, Savaş, Drama · 1sa 48 dk

Taika Waititi'nin yönettiği Jojo Rabbit’in başrollerinde Roman Griffin Davis, Thomasin McKenzie, Scarlett Johansson yer alıyor. Jojo Rabit, II. Dünya Savaşı sırasında Hitler’in gençlik kampında eğitim alan bir çocuğun ve çevresindekilerin yaşadıklarına odaklanıyor. Hitler’i hayalinde en yakın arkadaşı olarak gören Jojo’nun annesi evlerinde Yahudi bir kızı saklamaktadır. Jojo bunu keşfeder ve ait olduğunu düşündüğü yerle ilgili içsel çatışmalar yaşar. Almanlar’ın yenilgiye uğramadan birkaç ay öncesinde yaşananları anlatan film, bir dönemin tablosunu kendine has üslubuyla seyirciye aktarıyor.

Notorious (1946)

Drama, Film-Noir, Romantik  · 1sa 42 dk

Alfred Hitchcock’un yönettiği filmde Cary Grant, Ingrid Bergman, Claude Rains’i izliyoruz. Bir Nazi savaş suçlusunun kızı olan Alicia ile casusluk yapması için iletişime geçilir. Alicia’dan Amerikan Hükümeti adına casusluk yapması beklenmektedir. Film casusluk ve aşk arasında kalan bir kadının hikayesine odaklanıyor, bir dahinin kaleminden dökülen unutulmaz  aşk diyaloglarının  yer aldığı klasik ve unutulmaz eserler arasına giriyor.

 

The Boy in the Striped Pyjamas (2008)

Dram, Savaş · 1sa 34 dk

Mark Herman’ın yönettiği film John Boyne’un aynı isimli eserinden uyarlandı. Asa Butterfield, David Thewlis, Rupert Friend’i oyuncu kadrosunda gördüğümüz filmin konusu şöyle: II. Dünya Savaşı sırasında bir Alman askerin çocuğu ile toplama kampındaki bir Yahudi çocuk arkadaş olurlar. Arada tel örgülerin olduğu bir arkadaşlıktır bu. Yetişkinlerin savaşlarına ve çocukluğun kendine has masumiyet ve haklılığına dair çarpıcı bir eser.

Judgment at Nuremberg (1961)

Savaş, Dram · 2sa 59dk

Stanley Kramer’in yönettiği 1948 yılında geçen filmin başrollerinde Spencer Tracy, Burt Lancaster, Richard Widmark'ı görüyoruz. Gerçek olaylardan esinlenilerek çekilen film, II. Dünya Savaşı sonrasında hükümet tarafından işlenen suçların yurttaşların üzerine yıkılmasını, onların suçlara alet edilişini konu ediniyor. İki dalda Oscar kazanan film, Nazi rejimi döneminde işledikleri suçların görüşülmesi için mahkemeye çıkan dört hakimin yargılanmasını sert bir biçimde ele alıyor.

Night and Fog (1956)

Belgesel, Tarih, Kısa · 32 dk

Alain Resnais’in yönettiği orta metraj siyah beyaz belgesel niteliğindeki film Nazi Almanyası’nın insanlık dışı eylemlerine yer veriyor. 1955 yılında, Fransız-Alman dostluğuna zarar verebileceği düşüncesiyle Cannes'da gösterilmesi uygun bulunmamıştır. Dünya tarihinin en acımasız olaylarından birine cesurca bakan Night and Fog, Yahudi soykırımı üzerine baştyapıtlardan biri olarak kabul edilir. 

Bonus: When They See Us (2019)

Dizi, Dram, Biyografi, Suç · 4 sa 56 dk

Ava DuVernay tarafından yönetilen When They See Us, 1989 senesinde Central Park’ta meydana gelen ölüm ve tecavüz olayları ile suçlanan gençlerin hayatını anlatıyor. Biri 14 diğeri 16 yaşında olan çocukların yanlışlıkla hapis cezası almalarını, onların ve ailelerinin yaşadıklarını anlatan dizi politikacılara karşı da ağır ve haklı eleştirilerde bulunuyor.

Bonus 2: Eyes on the Prize (1987)

Belgesel, Dizi · 6sa

İli sezondan oluşan Eyes on The Prize, 14 bölümden oluşan bir belgesel. İnsan Hakları Hareketi’ni anlatan belgeselde arşiv görüntüleri, fotoğraflar ve röportajlar yer alıyor.

Bonus 3: Roots (1977)

Biyografi, Drama, Tarih, Dizi · 9sa 48dk

Alex Haley'in Kökler adlı romanından uyarlanan Roots, Primetime Emmy Ödülü adaylığı aldı, Altın Küre ve Peabody Ödülü kazandı. Amerika’da köle olarak satılan bir ailenin hikayesinin işlendiği diziye şair Maya Angelou, futbol yıldızı OJ Simpson gibi isimler de dahil olmuştu. Kitap aynı zamanda Pulitzer ve National Book Award ödüllerini kazandı. Roots, ısrarla hatırlamak ya da ısrarla unutmak istediklerimizi konu alan bir başyapıt.