11 Kas 2017
Zeynep Öztürk
Nereden Gelmiş İzmir'in İlçelerinin İsimleri?
İzmir'e ziyarete gelen meraklı arkadaş ve misafirlerinizin bu ilçenin adı nereden gelmiş gibi soru yağmuruna maruz kalabilirsiniz. ¨Konak'ın adı neden Konak? Çok mu konak varmış...¨ diyenini bile duydu bu kulaklar. Sonra acaba öyle mi diye meraklandım. Nereden gelmiş bu İzmir'in ilçelerinin adları, var mıymış hikayeleri? Otuzbeşlik ailesi olarak sizler için araştırdık ve İzmir ilçe adlarının hikayelerini, anlamlarını öğrendik. Keyifli okumalar.
Karşıyaka
Kaynak: Murat Yazıcı
Coeur de Lion isminden gelen Karşıyaka'nın ismi, Fransızca da Arslan - Yürek anlamına gelmektedir. Peki sonra bu isim nasıl Karşıyaka'ya dönüşmüştür? III. Haçlı Seferinde Richard’ın orduları Karşıyaka’da konakladıkları sırada o zamanlar ormanlık alan olan bu alana ve o Aslan Yürekli Richard’ın adı olan Cordelion adını vermişler. Coeur de Lion zaman içinde Cordelieu olmuş; daha sonra Cordelion ve Kordelya ve en sonunda Karşıyaka’ya dönüşmüştür.
Konak
Kaynak: Konak Belediyesi
¨Çok mu konak varmış da bu bölgenin adı Konak olmuş¨ cümlesini sanırım hafife almışım; çünkü gerçekten öyleymiş. Çok konak olduğundan değil de görkemli bir konak inşasından sonra ortaya atılmış Konak ismi. İzmir Derebeyi Katipzade Mehmet Çelebi, 1700’lerde meydanda denize nazır bir konak inşa ettirmesiyle koskoca bir bölgeye isim verebileceğini nereden bilebilirdi?
Urla
Kaynak: İzmir Dergisi
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi'nde şehrin şehrin Kıdafe kralının kızı “Ulice” tarafından kurulduğu ve şehre “Urli” adının verildiği birkaç rivayetten biri. Zamanla halk dilinde değişerek “Urla” denildiği yazılmıştır. Diğer bir rivayet ise; halk dilinde Latince ve Rumca bataklık-sazlık anlamına gelen “Vurla” kelimesinden değişerek günümüze ¨Urla¨ olarak geldiğidir.
Buca
Kaynak: Buca Belediyesi
Kohi eski Yunancada bir kapalı açının iç tarafı, dibi anlamına gelmektedir. Yeni Yunanca'da Kohi, Gonia olmuş, daha sonra Bugia ve en son Buca'ya dönüşmüştür.
Bornova
Kaynak: guvenklima
Bornova'da yerleşim Helenistik Çağ'da başlamıştır. Osmanlı kayıtlarında ismi Birunabad olarak geçmiş ise de Farsça "dış, harici" anlamına gelen "birun" kelimesinin kökünden geldiği düşünülmektedir. Başka bir rivayete göre "Burunova" dan türemiştir. Bornova birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, kültürel bölgelerimizden bir tanesidir.
Foça
Foça
İzmir'in kuzeyinde yer alan Foça tatil kasabası, denizde yaşayan foklardan dolayı Phokaia adını almış bu güzel beldenin M.Ö. 9. yüzyılın sonundan itibaren bir İon şehri olduğu sonucuna varılmıştır.
Foça’da son yıllarda yapılan kazılarda M.Ö.2.000 ait seramiğin ele geçmiş olması, Phokaia’nın kuruluşunun daha önceye, Tunç Çağları’na götürüyor. 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun doğu-batı bağlantısını sağlayan liman kentlerinden biriymiş. Hala önemli bir konuma sahip olan Foça’nın güneybatısında “Dış Kale ya da Ceneviz Kalesi” diye olarak adlandırılan kale, kaynaklara göre 1678 yılında bölgeyi korumak için stratejik bir noktada yapılmıştır. Bölgenin taşıdığı önem ise burada yaşayan Akdeniz foklarından kaynaklanmaktadır.
Bergama
Balçova
Foça’da son yıllarda yapılan kazılarda M.Ö.2.000 ait seramiğin ele geçmiş olması, Phokaia’nın kuruluşunun daha önceye, Tunç Çağları’na götürüyor. 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun doğu-batı bağlantısını sağlayan liman kentlerinden biriymiş. Hala önemli bir konuma sahip olan Foça’nın güneybatısında “Dış Kale ya da Ceneviz Kalesi” diye olarak adlandırılan kale, kaynaklara göre 1678 yılında bölgeyi korumak için stratejik bir noktada yapılmıştır. Bölgenin taşıdığı önem ise burada yaşayan Akdeniz foklarından kaynaklanmaktadır.
Bergama
Kaynak: plajlar.net
O zaman Bergama'nın adı Parg-a-uma idi. Pergamon adı ise, Helenleşmenin başlamasıyla dönüşen bir kelimedir. Zaman içinde günümüze Bergama olarak gelen bu tarih kokan güzel şehir, turistler için vazgeçilmez bir uğrak noktası olmuş durumda.
Bir Bergama adının Parşömen kelimesinden geldiği de söylenir ama tam tersine parşömen aslında Bergama'dan gelir. Deriye yazı yazmayı geliştiren Bergama Krallığı papirüsten sonra daha kullanışlı bir kâğıt bulmuştu. Bu kağıda "Bergama Kağıdı" anlamına gelen parşömen adını vermişler.
Bir Bergama adının Parşömen kelimesinden geldiği de söylenir ama tam tersine parşömen aslında Bergama'dan gelir. Deriye yazı yazmayı geliştiren Bergama Krallığı papirüsten sonra daha kullanışlı bir kâğıt bulmuştu. Bu kağıda "Bergama Kağıdı" anlamına gelen parşömen adını vermişler.
Selçuk
Kaynak: gezgintech
Efes (Ephesus) ismi ile bilinen Selçuk yerleşim yerinin yerlerinin değişmesiyle Ayasuluk olmuştur. 1390-1914 yılları arasında Türk ve Osmanlı hakimiyetine girdikten sonra Selçuk adını almıştır. Hala bazı tabelalarda Efes Selçuk olarak görebilmek mümkündür.
Antik dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı, ününü M.Ö. 324–250 yıllarında dünyaya duyurmuştur. Dünyanın mermerden yapılmış ilk yapısıdır. Tek tanrılı dinlerin insanları gibi tapınan Efesliler, Artemis'in pek çok tanrının gücüne sahip olduğuna inanırlardı.
Antik dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı, ününü M.Ö. 324–250 yıllarında dünyaya duyurmuştur. Dünyanın mermerden yapılmış ilk yapısıdır. Tek tanrılı dinlerin insanları gibi tapınan Efesliler, Artemis'in pek çok tanrının gücüne sahip olduğuna inanırlardı.
Güzelbahçe
Kaynak: Güzelbahçe Belediyesi
Güzelbahçe'nin adı aslında Kızılbahçe'ymiş. Türkiye Cumhuriyet’inin kuruluşundan sonra, 1936 yılında ilçeyi ziyaret eden Vali Kazım Dirik’in “Bu yörenin toprağı kızıldır ve Kurtuluş Savaşı sırasında buralarda çok fazla şehit kanı döküldü, buranın ismi artık Kızılbahçe olsun” önerisinin kabul görmesi üzerine bu ismi almış. Gel zaman, git zaman ¨kızıl¨ kelimesine karşı gelen tepkiler üzerine isim değişikliği üzerine yoğunlaşılmış ve 1954 yılında belediyenin kuruluşu sırasında isim yeniden değiştirilerek "kızıl" kelimesi yerine "güzel"e bırakmış ve günümüz Güzelbahçe'si olmuş.
Balçova
Kaynak: gezilecekyerler
Termal tesisleri ve Teleferik'i ile ün salmış bu güzel beldenin hikayesi ise şöyle; eski zamanlarda arazinin birçoğunun balçık olmasından dolayı Balçık Havi olarak adlandırılıyormuş. Zaman içerisinde isim birleşerek ve değişime uğrayarak bugünkü Balçova adını almış.
Aliağa
Kaynak: izmirkulturturizm
19. yüzyılın başlarında Aliağa yöresi Ali Ağa'nın burada büyük bir çiftlik kurması ile tanınmış ve ismini almış. Hikayesi ise şöyledir; Çiftliğin sahibi Ali Ağa, İstanbul’da bir suç işler ve ölüme mahkum edilir, lakin Avustralyalı Baltacı Edwars tarafından bu cezadan kurtarılır. Bunun üzerine Ali Ağa çiftliğin adınının değiştirilmemesi koşuyla, çiftliğini Edwars'a bırakır.
Çeşme
Kaynak: Çeşme Belediyesi
Denizinin berraklığı ve kendisine özgü otantikliğiyle turistlerin ve İstanbulluların ilgisini fazlasıyla çeken Çeşme adını kaynak sularının bolluğu ve zamanla çoğalan ve buz gibi suların aktığı çeşmelerinden dolayı almıştır.