Tarih Vakfı İzmir Yedi İklim Söyleşileri 35: M. Nezih Aytaçlar

Perşembe, 18 Nisan 2019 19:00
Alsancak, Kıbrıs Şehitleri Cad. No:12, 35220 Konak/İzmir, Türkiye
Göbeklitepe Üzerine

M. Nezih Aytaçlar
Ege Üniversitesi, Arkeoloji Bölümü

1995 yılından itibaren arkeolojik kazılarla araştırılan Urfa ilindeki Göbeklitepe ören yeri, şaşırtıcı bulguları ile bulunduğu andan itibaren bilim dünyasında güçlü bir yankı yaratmıştır. Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl öncesine tarihlenen Göbeklitepe, insanlık kültür tarihinde Neolitik olarak adlandırılan dönemin başlarına yerleştirilir. Bu erken evrede insanlar henüz tarıma, hayvan evcilleştirmesine ve seramik üretimine başlamamıştır, ancak insan eliyle yapılmış kalıcı yerleşimler ortaya çıkmıştır. Göbeklitepe kazılarında şimdiye kadar ortaya çıkarılmış alanlar burasının yerleşim alanı olmaktan çok bir "kutsal alan" olarak inşa edildiğine işaret eder. Bu erken evrede insanların tonlarca ağırlıktaki yekpare taşları işleyip, alana taşıyıp, kompleks mimarili yapılar oluşturması, bunun için gereken örgütlenme yetenekleri, ortaya çıkarılan kabartma ve heykellerin gösterdiği uzmanlaşma, geniş bir çevreye yayılmış ortak sembollerin varlığı gibi çok sayıda şaşırtıcı bulgu, insanlık kültür tarihine ilişkin şimdiye kadar kabul edilenlerin sorgulanması ve yeniden değerlendirilmesi gerektiğini düşündürmektedir. Henüz tatmin edici cevaplarımız yoksa da, Göbeklitepe yeni sorular sormamız gerektiğini ortaya koymaktadır.

Nezih Aytaçlar, 1960 yılında İzmir'de doğdu. 1988 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. 1998'de aynı üniversitenin Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü'nü bitirdi. Doktorasını 2005 yılında verdi. 2014 yılından bu yana Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde doçent olarak ders vermektedir.