Mahir Ünsal Eriş ile Dil ve Etimoloji

Cumartesi, 30 Kasım 2019 13:00
Erzene, 116/5. Sk. No:18, 35040 Bornova/İzmir, Türkiye

Dil, onu konuşan toplumun DNA’sı gibidir. Bir dille kurduğumuz ilişki, o toplumun en temel karakteristiklerini en yakın ve yalın halde izleyebileceğimiz bir kanal açar bize. Belki de sırf bu nedenle, dille uğraşmak, dil öğrenmek, başka dilde başka anlam ve tarihlere işaret eden gizemli etimolojik bağlantıları izlemek oldukça keyiflidir. Çünkü dil, insanın bugüne ve geleceğe attığı çengellerdir. Toplumun yaşadığı, geçirdiği her şey dile siner. Dilin içinde, dışarıdan görünenden daha da büyük bir dünya vardır.

Peki, biz dili nasıl kuruyor, nasıl konuşuyoruz? Neden bu kadar çok dil var? Neden ve nasıl ayrılıyorlar? Akraba diller, binlerce yıl yan yana yaşayıp birbirine hiç benzemeyen diller, “öyle bir dil yok”lar, bir zamanlar bilinen dünyanın her yerinde anlaşılıyorken bugün ölmüş olan diller… Neden bazı dilleri daha kolay öğreniyoruz ama bazılarıyla bir türlü baş edemiyoruz? Bunca farklı yazı, bunca değişik telaffuz niye? Aynı dilin lehçelerini konuşanlar bile bazen anlaşamazken farklı dil konuşan bazı uluslar birbiriyle nasıl çevirmensiz anlaşabilirler?

Ya bizim konuştuğumuz dil? Annemizden aldığımız dili ne kadar geliştirebiliyoruz? Nereden alıp nereye kadar taşıyabiliyoruz? Neden başka bir dil öğrenirken kendi dilimizin farkına daha çok varıyoruz? Bunca yabancı sözcük niye var? Türkçe hangi dillerin etkileri altında kalmış, hangilerini etkilemiştir? Dile başka dillerden giren sözcük ve kavramları nasıl tanır, nasıl anlarız? Acaba şu kelime hangi dilden gelmiştir, bu ifade başka hangi dilde böyle ifade edilir, etimolojisinin izi sürülerek nasıl anlarız. Etimoloji bilmek dil ve düşünce dünyamızı geliştirir mi? Yabancı kavram ve ifadelerin anlaşılmasını, “çevrilebilmesini” kolaylaştırır mı?

Mahir Ünsal Eriş ile yapacağımız atölyede bu soruların etrafında dolaşacağız. Dil ve anlatımı anlayabilmeyi, kendi dilimizi, başka dilleri, öğrenmeye çalıştıklarımızı, anne-babamızdan devraldıklarımızı ortaya döküp tartışacağız. Dünyanın değişik dil ailelerine, birbirinden ilginç yazı ve alfabelerine, diller arasındaki ilişkilere dair ilginç şeyler bulacak, dillerin gizemli dünyasına dair müthiş dedikodular yapacağız.

Çalışma boyunca üzerinde durulacak ana başlıklar:

Dil nedir? Nasıl konuşuruz? Nasıl konuşurlar?
Dilin müziği.
Dünyadaki dil ailelerine ve dillerin yapılarına bakış.
Diller arası ilişkiler.
Etimoloji nedir? Kelimelerin izi nasıl sürülür?
Dili anlamak, konuşmak, yazmak, okumak…
Yazı-Alfabe.
Yazıyla dilin ilişkisi, tarihi, kavgası.

Çalışma tarih ve saatleri:
30 Kasım – 1 Aralık 2019 – 13.00-16.00
(Oturumlar birbirinin devamı şeklindedir.)