08 Eyl 2016
Dr. Ülkümen Rodoplu
İlkyardım - Boğulma
Akşamın ilerleyen bir saati olduğunu düşünün. Evinizin balkonunda oturmuş çayınızı yudumluyorsunuz ve eşiniz, anne ve babanızla birliktesiniz. Tam karşınızda oturan 73 yaşındaki babanız aniden öksürük nöbeti geçiriyor. Yüzü morarıyor ve elini göğsüne götürerek inleme sesi çıkarıyor. Ardından oturduğu sandalye ile birlikte kafa üstü yere düşüyor. Böyle bir tabloyu elbette yaşamak istemezsiniz. Peki böyle bir durumda ne yaparsınız, düşündünüz mü?
Başka bir tabloya bakalım:
Tatilinizin ilk günü ve deniz kenarındasınız. Tam bir yıldır bu günün hayalini kurdunuz. Eşiniz ve iki evladınız ile birlikte Foça’daki bir otele yerleştiniz. Bu sabah hava esintili, deniz de dalgalı. İyi yüzme bildiğiniz için sorun yok. “Şöyle bir açılayım” diye düşünerek suya girdiniz. Birkaç kulaç attıktan sonra sol baldırınıza kramp girdi ve canınız yanıyor. Su yutuyorsunuz ve dalgalar arasında su üstünde kalmaya çalışıyorsunuz. Başınıza geldi mi? Gelebilir mi?
Bir başka tabloya bakalım:
Akşam geç saatlerde eve dönüyorsunuz. Yoğun bir günün ardından eve bir an önce ulaşmak istiyorsunuz. Şunun şurasında eve varmaya sadece birkaç kilometre kaldı.
O da ne? Önünüzde bir kaza olmuş. Yol kapalı. Geçiş yok. Bir an için tereddüt etseniz de kaza geçirenlere yardım etmeye karar veriyorsunuz. İlk yapmanız gereken nedir? Kimi aramalısınız? Acaba, yaralılara yardım ederken zarar verebilir misiniz? Yasal bir sorun olur mu? Ya doktor gelmezse? Yukarıda paylaştığım üç olay da hemen hepimizin yaşayabileceği olaylardan.
Bu köşede, yukarıda sıraladığım olgulara ayrıntılı bir şekilde bakarak birlikte ilk yardım yapacağız. Unutmayın: “İlk yardım hayat kurtarır”.
Yaz mevsiminde en sık karşılaşılan hayati tehlikelerden biri boğulmadır. Her yıl boğulmalar nedeniyle bir çok insan ölmektedir. Boğulmalar ve boğulma tehlikeleri denizde, havuzda olabileceği gibi banyo küvetinde de meydana gelebiliyor.
Boğulma anında yapılması gerekenler;
1. Suda boğulmada her saniye önemlidir. Boğulan bir kişi gördüğünüzde hemen yardım çağırın, 112 Ambulansı arayın.
2. Sudan insan çıkarma eğitiminiz yoksa, çok iyi yüzme bilseniz de suya atlamayın, girmeyin.
3. Dışarıdan can simidi, halat, kürek, dal parçası uzatarak boğulan kişiyi kurtarmaya çalışın.
4. Su boy derinliğini aşmıyor ve yardımcı olabilecek kişiler varsa, boğulan kişiye doğru bir insan zinciri oluşturmaya çalışın.
5. Kişiyi sudan çıkarın.
6. Bilincini kontrol edin.
7. ABC’yi (hava yolu, solunum, dolaşım) kontrol edin.
8. Nefes alıp vermiyorsa, göğüs hareketleri yoksa Temel Yaşam Desteği (TYD) uygulayın.
9. Soğuktan koruyun.
10. Şoktan koruyun.